Zmiany w ocenach oddziaływania na środowisko po 1 stycznia 2017 r.

Anna Bala i Rafał Bodzioch 12 lutego 2017 r. / 14 lutego 2017

Z nowym rokiem nastąpił szereg zmian w polskim prawie. Zmiany objęły także ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko – zwanej często w skrócie u.o.o.ś. Zmiany te mają na celu dostosowanie prawa polskiego do wymogów prawa unijnego.

Zmianie uległ zakres raportu oddziaływania na środowisko, a także karty informacyjnej przedsięwzięcia, niezbędnych do wydania tzw. decyzji środowiskowej. Nowelizacja objęła także zwiększenie ilości podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji o środowisku.

Obowiązek udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie

Władze publiczne są obowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie, które są w ich posiadaniu o ile nie dotyczy to ich działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów w zakresie w jakim nie dotyczy to ich działalności orzeczniczej.

Dodatkowo władze publiczne są zobowiązane do udzielania niezbędnej pomocy przy wyszukiwaniu informacji o środowisku i jego ochronie.

Karta informacyjna przedsięwzięcia

Oprócz dotychczasowych informacji jakie powinien zawierać KIP, dodatkowo należy także uwzględnić w nim (art. 62a u.o.o.ś):

  • informację o korytarzach ekologicznych znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia,
  • informację o przedsięwzięciach realizowanych i zrealizowanych na terenie na którym planowane jest przedsięwzięcie lub których oddziaływania mieścić się będą w obszarze oddziaływania planowanego przedsięwzięcia (w celu określenia oddziaływań skumulowanych),
  • informacja o ryzyku wystąpienia poważnej awarii lub katastrofy naturalnej lub budowlanej,
  • informacje o pracach rozbiórkowych.

Nowelizacja uwzględnia też kwestię związaną z autorami KIP. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia powinna być podpisana przez autora, a w przypadku gdy wykonawcą jest zespół autorów, KIP podpisuje kierujący zespołem.

Raport oddziaływania na środowisko

Nowelizacja wprowadziła także zmiany w treści raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Jego treść, oprócz dotychczasowych informacji, zawierać powinna (art. 66 u.o.o.ś.):

  • opis elementów przyrodniczych, który dodatkowo zawierać będzie informację o korytarzach ekologicznych, a także o właściwościach hydromorfologicznych, fizykochemicznych, biologicznych i chemicznych wód;
  • ekspertyzę przyrodniczą, zawierającą wyniki inwentaryzacji wraz z opisem zastosowanej metodyki,
  • informację na temat powiązań z innymi przedsięwzięciami dla których wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, znajdujących się na terenie na którym planuje się przedsięwzięcie (w celu określenia oddziaływań skumulowanych),
  • opis przewidywanego oddziaływania różnych wariantów przedsięwzięcia (z uwzględnieniem informacji o oddziaływaniu w przypadku wystąpienia katastrofy naturalnej lub budowlanej), na klimat a w tym na emisję gazów cieplarnianych i na zmiany klimatu,
  • odniesienie się do celów środowiskowych, które wynikają z różnych dokumentów strategicznych ważnych z punktu widzenia planowanego przedsięwzięcia.

Wymagania dla wykonawców ekspertyz środowiskowych

Dodatkowo osoby, które sporządzają ekspertyzę zobowiązane są do złożenia oświadczeń o spełnieniu wymagań wykształcenia lub doświadczenia zawodowego – wymóg ten ma na celu zwiększenie jakości przygotowywanych dokumentów. Powyższy wymóg zawarto w art. 74a ust. 2, który określa, że autorem powinna być osoba, która:

  • ukończyła co najmniej studia pierwszego stopnia lub drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunkach związanych z kształceniem:
    • nauk ścisłych z dziedzin nauk chemicznych;
    • nauk przyrodniczych z dziedzin nauk biologicznych i nauk o Ziemi;
    • nauk technicznych z dziedzin nauk technicznych z dyscyplin: biotechnologia, górnictwo i geologia inżynierska, inżynieria środowiska;
    • nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych z dziedzin nauk rolniczych, leśnych;

lub

  • ukończyła co najmniej studia pierwszego stopnia lub stopnia drugiego bądź jednolite studia magisterskie i posiada co najmniej 5 – letnie doświadczenie w pracach nad opracowaniem raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub prognoz oddziaływania na środowisko, lub brała udział w przygotowaniu co najmniej 5 raportów o oddziaływaniu na środowisko lub prognoz oddziaływania na środowisko.

Poniżej przedstawiono informację zawartą w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych, która szczegółowo określa dyscypliny wyżej wymienionych dziedzin nauk:

Tabela: Wykaz obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki

Dodatkowo składający oświadczenie musi zawrzeć klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta ma zastąpić pouczenie organu o odpowiedzialności za składanie fałszywych oświadczeń.

Administracyjne kary pieniężne

Do ustawy dodano nowy dział, który określa administracyjne kary pieniężne. Kary mogą być nałożone na inwestora wtedy, gdy m.in. (art. 136 u.o.o.ś.):

  • narusza warunki o konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków, a także ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich; nie spełnia wymogów w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko; nie przestrzega obowiązku kompensacji przyrodniczej pomimo stwierdzenia konieczności jej wykonania (art. 82);
  • nie realizuje działań służących zapobieganiu, ograniczaniu i kompensacji znaczącego oddziaływania na obszar Natura 2000, określonych w decyzjach z art. 96 ustawy o.o.ś.

Kara pieniężna wynosić może od 500 zł do 1 000 000 zł. Karę wymierza Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, biorąc pod uwagę ilość oraz wagę wykazanych naruszeń.